Barut Ağacı Kabuğu

 Barut Ağacı Kabuğu, Memleketin her tarafında, sulak ovalarda, dere boylarında yüksekliği 1000 m. kadar olan sulak dağ bölgelerinde yetişir.Seyrek bulunur.

3 m. kadar yükseklikte çalı veya 6-7 m. kadar yükseklikte bodur ağaçtır.Körpe dalların rengi tarçın kırmızılığı ile kahverengi arasıdır.Kartlaşmış olanların rengi de koyu boz ile siyah arasıdır.Yapraklar eliptik ile ters yumurta arası, bütün kenarlı, almaşık, üst yüzü parlak, koyu yeşil, alt yüzü sarı yeşil renktedir.Çiçekler ufak, beyaza çalan sarı renkte iki cinsiyetli ve yaprakların koltuklarında demet halinde bulunurlar.Meyveler sulu, yuvarlak, siyah menekşemsi ve rengi parlaktır.Mayıs-Temmuz aylarında çiçek açar.

Gövde ve 3 yaşındaki dal kabukları.Kabuklar bir sene dinlendirilir.İlkbaharda (Mart-Nisan aylarında) bitkiye su yürümeye başladığında ve ilk yaprak çıkarma belirtilerinde soyulur.Kabuklar ilk önce 30 cm. ara ile çizilir, sonra bu iki çizgi arası da çizilir, ağaca çekiçle yavaş yavaş vurulur ve kolaylıkla soyulur.

Kabukların soyulmasında ağaç kısmına dokunulmamalıdır.Şayet ağaç kısmından koparıldı ise hemen temizlenmelidir.Barut ağacı kabuğunun hususiyetlerinden biri de kabuk üzeri hafifçe kazındığında altından parlak kırmızı bir tabaka çıkar; başka bitki kabuklarından yeşil tabaka çıkar.Bu hususiyetinden dolayı kolayca fark edilir.

Barut ağacı kaynatıldığında su koyu kırmızı renk alır.Diğer ağaç kabuklarında böyle renk olmaz.Kabuklar gölgede veya 100 derece kadar ısılı fırınlarda kurutulur.Kuru kabukların rengi boz veya koyu kahverengi, beyazımsı veya boz renkte beneklidir, kokusuz ve buruk bir tattadır.Kabuk bünyesi; sık kırışık, dış tarafı taneli, iç kısmı ise liflidir.Kabul edilen rutubet payı %13’tür.Torba veya balya halinde paketlenir.Kuru, gölgeli ve havadar binalarda saklanır.

Antrahinon ve antranol glikozidi, glikotrangulin, frangulin, frangulae modin, emodin, izoemodin, hrizofan asidi, frangul asidi, %15 kadar alkaloidler, sepi maddeler, elma asidi, eterik yağ asitleri, reçine vs. ihtiva eder.

Halk tebabetinde kullanımı:

Barut ağacı ishal verici tesirde olduğundan dolayı ağır hasta ve gebeler için çok elverişlidir.

Halk tababetinde kronik kalın bağırsak kabızlığı, kara ciğer hastalıkları, sarılık, siroz, basur vs. hastalıklarda kullanılır.Haricen; cerahatlı yaralar, çıban ve deri hastalıklarını yıkamada kullanılır.Kabuklarda yumuşatıcı muhtevasında bulunan antron glikozid, bir yıl bekletildikten sonra antrahinon glikozidi glikofranguline dönüşür.Barut ağacı kabukları bir yıl bekletilmeden evvel kullanılacak olursa kusturucu olur.

Kıyılmış kabuklarından 1 çorba kaşığı 0,5 litre suda 10 dakika kaynatılır.Süzüldükten sonra günde 3 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.

Halk tababetimizde akdiken (Rhamnus carthartica L.) ağacının meyveleri tıpkı barut ağacı meyveleri gibi siyahtır.Aynı hastalıklara karşı barut ağacı kabukları gibi kullanılır.Akdiken ağacının yumuşaklık verici tesiri antranol glikozidinden ileri gelir,ANCAK BARUT AGACI DEĞİLDİR.Barut agacı kabuğu toz haline getirilip kullanılmaz,barut ağacı kabuğu demleme usulu kullanılır.